Φύλλο Τρίτης 03/07/2007

H ζωή είναι εδώ

Μικρές κίτρινες πάπιες

Το περίεργο ταξίδι 30 χιλιάδων πλαστικών παπιών στα κύματα του πλανήτη, σε μια «οδύσσεια» 15 χρόνων, ίσως εξηγήσει ακόμα και τον καύσωνα.

Γεννήθηκαν όλα τους σε ένα κινεζικό εργοστάσιο, με τη διαδικασία της μαζικής παραγωγής, το 1991. Τριάντα χιλιάδες κίτρινα πλαστικά παπάκια -από αυτά που κολυμπάνε μαζί με τα παιδάκια στις μπανιέρες όλου του πλανήτη, κάνοντάς τα να ξεχνάνε το τσούξιμο του σαπουνιού στα μάτια- στριμώχτηκαν σε ένα κοντέινερ και φορτώθηκαν σε ένα πλοίο με προορισμό την Αμερική. Στις 29 Ιανουαρίου του 1992, όμως, το τετράγωνο μεταλλικό αβγό τους λύθηκε στη διάρκεια μιας άγριας καταιγίδας και από το κατάστρωμα βρέθηκε ανοιχτό στη θάλασσα, αδειάζοντας το τεράστιο κοπάδι από παπάκια στα νερά του Ειρηνικού.

Τα 2/3 από αυτά, περίπου 20 χιλιάδες παπάκια, αποφάσισαν να διαλέξουν τους πιο εμπορικούς τουριστικούς και ζεστούς προορισμούς. Επέπλευσαν καμαρωτά προς τις ακτές της Ινδονησίας, της Αυστραλίας και της Νότιας Αμερικής, όπου και προσάραξαν. Η μαζική τους απόβαση στις εκεί παραλίες, μάλιστα έγινε κεντρικό θέμα στα τοπικά ΜΜΕ, αλλά και σε μερικά διεθνή τηλεοπτικά κανάλια. Τα άλλα 10 χιλιάδες παπάκια, όμως, αγνόησαν το απατηλό τραγούδι της διασημότητας και τράβηξαν βόρεια.

Μέχρι το τέλος του χρόνου, είχαν «καβατζώσει» την Αλάσκα και τραβούσαν δυτικά. Πήρε τρία ολόκληρα χρόνια στον κίτρινο γυαλιστερό στολίσκο για να κάνει τον γύρο της Ιαπωνίας, μέχρι να περάσουν ξανά από το σημείο της απελευθέρωσής τους και, καβαλώντας το ρεύμα του Βόρειου Ειρηνικού, να ξανατραβήξουν προς Αλάσκα και να συνεχίσουν προς Αρκτική. Πολλά χάθηκαν, καθώς τα ρεύματα τα πέρασαν από τα στενά του Μπέρινγκ, που χωρίζουν τη Ρωσία από την Αλάσκα. Κάποια παγιδεύτηκαν σε πάγο, στον οποίο προβλέπεται πως θα περάσουν μερικά χρόνια κοιτώντας ακίνητα τα γύρω παγόβουνα, μέχρι αυτός να λιώσει και να τους επιτρέψει να συνεχίσουν το ταξίδι τους, ξανά προς τον Ατλαντικό.

Το 2000, οκτώ χρόνια μετά τον... απόπλου τους, εμφανίστηκαν στον Βόρειο Ατλαντικό και το 2003, καθώς αναμένονταν να εμφανιστούν στις ανατολικές ακτές της Αμερικής, η εταιρεία που είχε αναλάβει την εμπορική διανομή τους πριν από την... απόδρασή τους, η First Years INC, ανακοίνωσε πως για κάθε ένα από τα παπάκια που θα της επιστρέφουν θα πληρώνει εύρετρα 100 δολαρίων. Ειδοποίησε μάλιστα το κοινό πως τα παπάκια θα έχουν πια ξεθωριάσει από τον ήλιο και την αλμύρα και θα είναι μάλλον ολόλευκα. Παρά το marketing, όμως, λίγα εμφανίστηκαν και φαίνεται πως τα περισσότερα αποφάσισαν να συνεχίσουν τη μεγάλη τους περιπλάνηση ανά τον πλανήτη, καβαλώντας σαν υπερπόντιοι σέρφερ το μεγάλο Ρεύμα του Κόλπου.

Στη διάρκεια του ταξιδιού τους, όμως, έγιναν ένα από τα αγαπημένα θέματα μελέτης αρκετών ωκεανογράφων. Αφού κατάφεραν να αποδείξουν πόσο αβύθιστα και σκληροτράχηλα είναι, έγιναν ιδανικά οχήματα μελέτης των θαλάσσιων ρευμάτων παγκοσμίως. Ενας από τους ωκεανογράφους, μάλιστα, ο Curtis Ebbesmeyer, που έχει την έδρα του στο Seattle των ΗΠΑ, συνεχίζει να ακολουθεί τις κινήσεις τους και να καταγράφει το ταξίδι τους από την πρώτη ημέρα μέχρι σήμερα, σε μια περιπλάνηση που έχει ήδη 17.000 ναυτικά μίλια, σε 15 χρόνια. Φέτος μας ειδοποιεί πως οι πλαστικοί ταξιδιώτες, γνωστοί πια ως «Friendly Floatees» -οι «Φιλικοί Επιπλέοντες»-, θα περάσουν μετά τη Γροιλανδία, από τη βορειοδυτική ακτή της Ευρώπης και παρακαλεί όλους τους παραθεριστές σε παραθαλάσσιες περιοχές να έχουν τον νου τους, σε περίπτωση που κάποιο θαλασσοδαρμένο λευκό παπί σκάσει μύτη κουνιστό, ώστε να ειδοποιήσουν. Γιατί; Οπως δήλωσε και ο Simon Boxall του Εθνικού Ωκεανογραφικού Κέντρου του Σαουθάμπτον, τα αλανιάρικα αυτά παπιά είναι ιδανικός τρόπος για να μελετηθούν τα θαλάσσια ρεύματα σε όλο τον πλανήτη. «Τα παπάκια αυτά είναι πολύ καλοί ιχνηλάτες και η μεγάλη τους περιπέτεια μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πως τα θαλάσσια ρεύματα καθορίζουν το κλίμα του πλανήτη, ειδικά όταν το πλαστικό με το οποίο είναι φτιαγμένα μπορεί να τα κάνει να ταξιδεύουν μέχρι και 100 χρόνια μέχρι να διαλυθούν!».

Οι «αποβάσεις» τους και οι εμφανίσεις τους έχουν ήδη περαστεί σαν δεδομένα σε ένα ψηφιακό μοντέλο που «τρέχει» σε υπολογιστή, το Ocean Surface Currents Simulation, το οποίο χρησιμοποιείται από ψαράδες μέχρι συνεργεία διάσωσης ναυαγών. Εχουν ήδη γραφτεί δύο παιδικά βιβλία με θέμα τις περιπέτειές τους, και τα ίδια είναι συλλεκτικά και πωλούνται πάνω από 700 ευρώ το ένα. Οπότε, αν και είναι μάλλον απίθανο να περάσουν το Γιβραλτάρ, έχετε τον νου σας.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 03/07/2007